Bu projenin temel amacı, Tam Su Döngüsü – NbS-Doğa Esaslı Çözümler (FWC-NbS) ile birleştirilmiş, mevcut gri veya doğal su altyapılarına entegre edilmiş ve belirli aşamalara dayalı bir dizi Doğa Esaslı Çözüm (NbS) geliştirmek, uygulamak ve sonuçlarını değerlendirmek, paydaşları bilgilendirerek yaygın etki yaratmaktır. Suyla ilgili ve suya bağımlı ekosistem hizmetlerinin sağlanmasını optimize etmek, Akdeniz Bölgesi’ndeki paydaşları ve yerel toplulukları güçlendirmek için su döngüsünün geliştirilmesi amaçlanmıştır. Su kaynaklarının yetersiz olduğu bilinen bölgelerde değişen iklim koşullarına bağlı olarak gelişen su kıtlığı, su yoksunluğu etkisini daha da ağırlaştıracaktır. Bu proje ile su konusunda doğa esaslı çözümler önerilecek, örnek uygulamalar ile bu çözümler tanıtılacak ve yaygınlaştırılması için yerel yönetimler ile işbirliği yapılacaktır.

NATMed projesi kapsamında İspanya, Yunanistan, İtalya, Türkiye (Bozcaada) ve Cezayir’deki beş örnek uygulama ile geliştirilecek çalışmalardan öğrenilecek deneyimler, başta proje ortakları ile sonrasında diğer Akdeniz ülkeleri ile paylaşılacaktır.

Proje ortağı ülkelerin kendi koşullarına uygun entegre bir su yönetimi için doğa esaslı çözümler üretmeleri ve uygulamaları planlanmıştır. Projeler kapsamında, su hasadı ve depolama, su kalitesinin iyileştirilmesi, su toplama havzalarında ıslah çalışmaları, suyun hem kentsel hem de tarımsal üretim amaçlı olarak etkin kullanımı, paydaşlara su tahsisinin planlanması gibi temel hedefler benimsenmiştir.

Doğa temelli çözümler (NbS), toplumsal zorlukları ele almak ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için doğayı ve doğal süreçleri kullanan yenilikçi yaklaşımlar olduğundan, bilgi paylaşımı, yenilikçi çözümler geliştirme ve öğrenmeye dönük bir platform oluşturmak amacıyla kümelenme etkinlikleri (dış ve iç öğrenme faaliyetleri) düzenlenecektir.

Proje kapsamında, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bozcaada Belediyesi ve Demir Enerji yerel ortakları oluşturmaktadır.

Bozcaada Belediyesi ulusal düzeyde yapılacak aktivitelerin temel yararlanıcısı konumundadır. Türkiye saha çalışmaları Bozcaada’da seçilen sahalarda yürütülecek olup diğer sahalarda kullanılan doğa esaslı çözümler de Bozcaada’da değerlendirilecektir.

Üç yıl süresi olan proje 23 Mayıs 2023 tarihinde bir başlangıç toplantısı ile aktif hale geçmiştir. Günümüze kadar;

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, öncelikle adada alanın jeolojisi ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Devamında alanın hidrojeolojik çalışmalarına dayanarak adanın çeşitli yerlerinde araştırma amaçlı kuyular açılmıştır. Bu aşamadan sonra açılan kuyulara online veri aktarabilen sensörler indirilecek, bu sensörler ile alandaki su seviye değişimleri ve deniz suyunun tatlı su kaynaklarına etkisi incelenecektir. Bunun dışında alanda yeraltı suyu beslenmesine yönelik hem besleme kuyuları hem de izleme kuyuları açılmıştır. Ek olarak Bozcaada Yeraltı suyu beslenmesine yönelik modelleme çalışmaları ve deniz suyunun tatlı su kaynaklarını etkisine yönelik 3 boyutlu modelleme çalışmaları devam etmektedir. Adaya düşen yağış sularının yeraltı sularına kolayca ulaşacağı besleme kuyuları ile yer altı su seviyesinin yükseltilmesi ve su kalitesinin iyileştirilmesi hedeflenmiştir.

Ege Üniversitesi, adadaki yüzey akış sularının erozyon etkisinin azaltılması ve yüzey sularının yeraltı sularını besleyen kuyulara ulaşmadan önce sedimentlerin özel bitkiler ile filtrelenmesi çalışmalarını bir örnek alanda başlatmıştır. Bunun yanında sulama suyunun etkin kullanımı amacıyla, ağaçların kök bölgesinde yeterli miktarda nem bulunmasını sağlayacak bir elektronik izleme ve sulama sistemi tesis edecektir. Ada topraklarının su tutma kapasitesinin artırılması ve organik madde içeriğinin desteklenmesi için test parselleri düzeyinde çalışmalar başlatılmıştır. Toprak canlılığı, toprak solunumlarının ölçümlenmesi ile izlenecek ve uygulanacak tedbirlerin etkisi gözlemlenecektir.

Demir Enerji, elde edilecek sonuçların yaygınlaştırılması, katılımcı tasarım süreçlerinin geliştirilmesi, uluslararası proje ortakları ile öğrenme süreçlerinin optimizasyonu ve proje faaliyetlerinin gerek yerel gerekse uluslararası platformlara taşınması konularında faaliyet göstermektedir. Elde edilen sonuçların, öncelikle adadaki paydaşlar sonra da diğer proje ortakları ile paylaşımı için toplantılar, eğitimler yapılacak ve yayın materyalleri hazırlanacaktır.

Proje ortakları ve araştırmacıları Bozcaada’da düzenlenecek uluslararası toplantılara katılacaklardır. Projenin uygulamaları ve adada yapılacak ulusal-uluslararası organizasyon çalışmaları Bozcaada Belediyesi ev sahipliği, bilgisi ve koordinatörlüğünde yürütülecektir.